Σακίλ Ο’ Νιλ: Ο τεράστιος «μικρός πολεμιστής» του NBA

Από τους δημοφιλέστερους και υψηλότερα αμειβόμενους καλαθοσφαιριστές του NBA, ο Σακίλ Ο’ Νιλ (Shaquille O’ Neal) κυριάρχησε στο κορυφαίο πρωτάθλημα μπάσκετ του κόσμου, με το εκφοβιστικό του μέγεθος (2,16 μ. ύψος και τουλάχιστον 140 κιλά) και τις εξαιρετικές του ικανότητες ως σέντερ, καθώς κυριαρχούσε στο σκοράρισμα και τα μπλοκ. Μαζί με τον συμπαίκτη του Κόμπι Μπράιαντ και τον προπονητή Φιλ Τζάκσον, ο Σακ, όπως ήταν ευρύτερα γνωστός, οδήγησε τους Λος Άντζελες Λέικερς σε τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα NBA (2000, 2001, 2002), ενώ κατέκτησε ακόμη ένα με τους Μαϊάμι Χιτ (2006).

Κοινωνικός και πνευματώδης ως χαρακτήρας έκανε αργότερα επιτυχημένη καριέρα ως αθλητικός σχολιαστής και διαφημιστής προϊόντων. Ασχολήθηκε ακόμη με τη μουσική ραπ και πρωταγωνίστησε σε κινηματογραφικές ταινίες.

Ο Σακίλ Ρασόν Ο'Νιλ γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου 1972 στο Νιούαρκ της πολιτείας Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ. Το πρώτο του όνομα σημαίνει «μικρός» στα αραβικά και το μεσαίο του όνομα «πολεμιστής». Ο πατέρας του τον εγκατέλειψε νωρίς και μεγάλωσε με τη μητέρα του Λουσίλ, της οποίας υιοθέτησε το επώνυμο και τον πατριό του που ήταν υπαξιωματικός του αμερικανικού στρατού. Οι μεταθέσεις του πατριού του ανάγκαζαν τον Σακίλ και την οικογένειά του να μετακινούνται συχνά.

Στο σχολικό πρωτάθλημα

Σε ηλικία 13 ετών, ο «μικρός πολεμιστής», που ήδη είχε ύψος 1,98 μ., γνώρισε τον επικεφαλής προπονητή μπάσκετ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Λουϊζιάνα (LSU), Ντέιλ Μπράουν, ο οποίος του έκανε πρόταση να τον εντάξει στην ομάδα του. Το 1987 η οικογένεια μετακόμισε στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, όπου η εξαιρετική απόδοσή του στην ομάδα του λυκείου πυροδότησε έναν έντονο ανταγωνισμό μεταξύ κολεγίων και πανεπιστημίων για την απόκτησή του.

Τελικά, ο Σακίλ Ο'Νιλ επέλεξε το LSU και με τη βοήθεια του Μπράουν βελτίωσε θεαματικά την τεχνική του. Ανέπτυξε έναν συνδυασμό δύναμης, ταχύτητας και ευκινησίας που τον έκανε έναν ισχυρό αντίπαλο κι έναν περιζήτητο υποψήφιο για το επαγγελματικό πρωτάθλημα.

Παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, ο Σακίλ εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο τον Απρίλιο του 1992 για να είναι διαθέσιμος στην επερχόμενη ετήσια διαδικασία επιλογής νέων παικτών στο NBA, το γνωστό «draft». Μερικούς μήνες αργότερα, ως πρώτη επιλογή, ο 20χρονος σέντερ υπέγραψε με τους Ορλάντο Μάτζικ ένα επταετές συμβόλαιο αξίας 40 εκατομμυρίων δολαρίων, καταρρίπτοντας το ρεκόρ του υψηλότερα αμειβόμενου πρωτοεμφανιζόμενου παίκτη (rookie) στην ιστορία του NBA. (Αργότερα ολοκλήρωσε τις σπουδές του, αποκτώντας πτυχίο από το LSU το 2000).

Στο ΝΒΑ

Την πρώτη του χρονιά στο ΝΒΑ, ο Σακίλ Ο'Νιλ αναδείχτηκε «Πρωτοεμφανιζόμενος Παίκτης της Χρονιάς», καθώς οι επιδόσεις του στο σκοράρισμα, τα ριμπάουντ, στο ποσοστό ευστοχίας και τα μπλοκ τον έκαναν τον μοναδικό παίκτη στο ΝΒΑ που τερμάτισε στην πρώτη δεκάδα και στις τέσσερις κατηγορίες. Σε έναν αγώνα, το «κάρφωμά» του ήταν τόσο δυνατό που κατέστρεψε το σύστημα υποστήριξης του υδραυλικού καλαθιού.

Παρά το γεγονός ότι ήταν ένας από τους κορυφαίους σκόρερ, αντιμετώπιζε δυσκολίες στις ελεύθερες βολές, συνήθως ευστοχώντας μόνο στο 50 έως 60% των προσπαθειών του. Οι αντίπαλοί του συχνά χρησιμοποιούσαν τη στρατηγική γνωστή ως «hack-a-Shaq», δηλαδή του έκαναν σκόπιμα φάουλ προτού προλάβει να σουτάρει και τον έστελναν στη γραμμή των ελεύθερων βολών. Συχνά παραπονιόταν ότι δεχόταν πολλά αντιαθλητικά φάουλ, με τους διαιτητές όμως να καταλογίζουν μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτά.

Έπειτα από τέσσερα χρόνια στο Ορλάντο, το 1996 ο Σακίλ Ο'Νιλ υπέγραψε με τους Λος Άντζελες Λέικερς το μεγαλύτερο συμβόλαιο στην ιστορία της ομάδας, επταετούς διάρκειας και αξίας 120 εκατομμυρίων δολαρίων. Παρόλο που η απόδοση των Λέικερς βελτιώθηκε με τον Σακίλ ως σέντερ, η ομάδα δεν κατάφερε να φτάσει στους τελικούς του NBA μέχρι την περίοδο 1999–2000, την πρώτη με τον Φιλ Τζάκσον ως προπονητή.

Υπό την καθοδήγηση του Τζάκσον, ο Ο'Νιλ εξελίχθηκε σε πιο ομαδικό παίκτη, δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην άμυνα και τα ριμπάουντ. Το 2000, οι Λέικερς κατέκτησαν το πρωτάθλημα NBA, με τον Ο'Νιλ να αναδεικνύεται πολυτιμότερος παίκτης (MVP) της κανονικής περιόδου, του «Αγώνα των Αστέρων» (All-Star Game) και των τελικών του NBA. Οι Λέικερς κέρδισαν το πρωτάθλημα και το 2001 και το 2002 με τον Σακίλ να αναδεικνύεται πολυτιμότερος παίκτης των τελικών και τις δύο χρονιές. Οι Λέικερς επέστρεψαν στους τελικούς του NBA το 2004, αλλά ηττήθηκαν από τους Ντιτρόιτ Πϊστονς με μία μόλις νίκη σε πέντε παιχνίδια.

Το 2004 οι διαρκείς του κόντρες με τον Κόμπι Μπράιαντ προκαλούσαν μεγάλα προβλήματα στους Λέικερς κι έτσι η διοίκηση της ομάδας αποφάσισε να τον παραχωρήσει στους Μαϊάμι Χιτ. Εκεί συνεργάστηκε με τον ταλαντούχο νεαρό γκαρντ Ντουέιν Γουέιντ και οδήγησαν τους Χιτ στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 2006.

Τον Φεβρουάριο του 2008 εντάχθηκε κατόπιν ανταλλαγής στους Φοίνιξ Σανς. Ωστόσο, το στυλ παιχνιδιού του δεν ταίριαζε με το γρήγορο παιχνίδι των Σανς και παρά το γεγονός ότι είχε μια πολύ καλή σεζόν το 2008-2009, εντάχθηκε κατόπιν ανταλλαγής στους Κλίβελαντ Καβαλίερς τον Ιούνιο του 2009. Μετά την ολοκλήρωση της σεζόν 2009–2010, ο Σακίλ υπέγραψε συμβόλαιο δύο ετών με τους Μπόστον Σέλτικς, αλλά ένας τραυματισμός στον αχίλλειο τένοντα περιόρισε τη συμμετοχή του. Έτσι στο τέλος της αγωνιστικής περιόδου 2010-2011, ο Σακίλ Ο' Νιλ αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.

Τα συνολικά στατιστικά της καριέρας του στο ΝΒΑ περιλαμβάνουν 28.596 πόντους (την έβδομη υψηλότερη επίδοση στην ιστορία του πρωταθλήματος τη στιγμή της αποχώρησής του) και 15 συμμετοχές στο All-Star Game.

Με την εθνική των ΗΠΑ

Με την εθνική ομάδα των ΗΠΑ αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Τορόντο το 1994 και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996 στην Ατλάντα. Και τις δύο διοργανώσεις κέρδισαν οι ΗΠΑ δια περιπάτου και ο Σακίλ κρέμασε στο στήθος του ισάριθμα χρυσά μετάλλια.

Στο Παγκόσμιο του 1994, ο Σακίλ τέθηκε αντιμέτωπος της εθνικής μας στα ημιτελικά της διοργάνωσης, στις 13 Αυγούστου. Η άνετη νίκη των ΗΠΑ επί της Ελλάδας με 97-58, την έφερε στον τελικό, όπου συνέτριψε τη Ρωσία με 137-91. Ο Σακίλ Ο’ Νιλ αναδείχτηκε πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης και συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη πεντάδα του τουρνουά.

Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες και η προσωπική ζωή

Ο Σακίλ Ο’ Νιλ εκμεταλλευόμενος τη δημοτικότητα και την κοινωνικότητά του έγινε ένας επιτυχημένος διαφημιστής διαφόρων προϊόντων, καθώς κι ένας δημοφιλής τηλεοπτικός σχολιαστής αγώνων του ΝΒΑ μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση. Έχει κυκλοφορήσει πέντε άλμπουμ ραπ μουσικής, το πρώτο από τα οποία με τίτλο «Shaq Diesel» (1993) έγινε πλατινένιο.

Ως ηθοποιός πρωταγωνίστησε στο αθλητικό δράμα του Γουίλιαμ Φρίντκιν «Blue Chips» (1994), στη μουσική κωμωδία του Πολ Μάικλ Γκλέιζερ «Kazaam» (1996) και την ταινία του Κένεθ Τζόνσον «Steel» (1997), στην οποία υποδύθηκε τον ομώνυμο χάρτινο υπερήρωα. Ακόμη δάνεισε την φωνή του στην ταινία κινουμένων σχεδίων «The LEGO Movie» (2014).

Εκτός από αθλητικός σχολιαστής, ο Σακίλ έχει σημαντική παρουσία στην τηλεόραση, συμμετέχοντας ή πρωταγωνιστώντας σε εκπομπές τύπου ριάλιτι.

Στην προσωπική του ζωή, o Σακίλ Ο’ Νιλ ήταν νυμφευμένος με τη Σόνι Χέντερσον, παραγωγό και πρωταγωνίστρια του ριάλιτι «Basketball Wives», με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά, δύο από τα οποία ασχολούνται με το μπάσκετ. Το ζευγάρι χώρισε το 2011, ύστερα από εννιά χρόνια γάμου.