Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης

Η κορυφαία διοργάνωση της καλαθοσφαίρισης (μπάσκετ-μπολ) διεθνώς, με διοργανώτρια τη FIBA, την παγκόσμια ομοσπονδία του αθλήματος με την πορτοκαλί μπάλα. Το Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης (FIBA Basketball World Cup) ονομαζόταν ως το 2010 Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης (FIBA World Championship). Στη χώρα μας είναι γνωστό ως Μουντομπάσκετ.

To Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης, στο οποίο μετέχουν μόνο εθνικές ομάδες ανδρών, που ανήκουν στη δύναμη της FIBA, διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1950, με τρεις εξαιρέσεις (1959, 1970, 2019). Η δομή του θυμίζει αρκετά το ποδοσφαιρικό Μουντιάλ, που ήταν άλλωστε και το πρότυπο του εμπνευστή του Ρενάτο Γουίλιαμ Τζόουνς.

Σε κάθε τελική φάση υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός ομάδων, που ποικίλλει από διοργάνωση σε διοργάνωση. Διαφορετικό είναι κάθε φορά και το σύστημα πρόκρισης στην τελική φάση· από προκριματικούς αγώνες και απευθείας πρόκριση για τους νικητές των ηπειρωτικών πρωταθλημάτων της FIBA έως πρόσκληση συμμετοχής σε επιλεγμένες ομάδας (wild card) με την καταβολή αντιτίμου (Ελλάδα 2014) ή όχι.

Την ιδέα για τη διοργάνωση ενός παγκοσμίου πρωταθλήματος είχε ο εγγλέζος γενικός γραμματέας της FIBA Ρενάτο Γουίλιαμ Τζόουνς (1906-1981). Την κατέθεσε ενώπιον του συνεδρίου της παγκόσμιας ομοσπονδίας, που διεξαγόταν στο Λονδίνο το 1948, στο περιθώριο των Ολυμπιακών Αγώνων. Η πρόταση του Τζόουνς έγινε αποδεκτή από τους συνέδρους και η πρώτη διοργάνωση ανατέθηκε στην Αργεντινή, τη μόνη χώρα που κατέθεσε υποψηφιότητα. Για ευρωπαϊκή χώρα ούτε λόγος εκείνη την περίοδο, που η γηραιά ήπειρος μετρούσε τις πληγές της από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η πρώτη διοργάνωση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Καλαθοσφαίρισης διεξήχθη από 22 Οκτωβρίου έως 3 Νοεμβρίου 1950 στο Μπουένος Άιρες, με νικήτρια την ομάδα της διοργανώτριας χώρας. Στη Λατινική Αμερική έγιναν και τα τέσσερα επόμενα τουρνουά, στα οποία κυρίαρχη δύναμη ήταν η Βραζιλία. Από το 1967 και μετά η διοργάνωση άλλαζε ήπειρο και ο τίτλος του παγκόσμιου πρωταθλητή παιζόταν μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών, Σοβιετικής Ένωσης και Γιουγκοσλαβίας, με εξαίρεση το 2006, όταν τον τίτλο κατέκτησε η Ισπανία. Η διοργάνωση του 1994 στον Καναδά αποτέλεσε τομή στην ιστορία των Μουντομπάσκετ, καθώς για πρώτη φορά επιτράπηκε η συμμετοχή παικτών από το ΝΒΑ. Μέχρι τότε η ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών συγκροτούνταν από κολλεγιόπαιδες.

Η χώρα μας πρωτοεμφανίστηκε σε τελική φάση Μουντομπάσκετ το 1986 στην Ισπανία, ένα χρόνο πριν από τον θρίαμβο του Ευρωμπάσκετ της Αθήνας, και κατέλαβε τη 10η θέση. Από τότε δίνει συνεχώς το παρών, εκτός από το 2002, με κορυφαία στιγμή την κατάκτηση του αργυρού μεταλλίου το 2006 στην Ιαπωνία και αφού στον ημιτελικό είχε αποκλείσει με «κατοστάρα» (101-95) την ομάδα των Ηνωμένων Πολιτειών(101 - 95).

Το 18ο Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης θα διεξαχθεί από τις 31 Αυγούστου έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2019 στην Κίνα, με την συμμετοχή για πρώτη φορά 32 εθνικών ομάδων, της ελληνικής συμπεριλαμβανομένης.

Αξιοσημείωτα Ρεκόρ

• Μεγαλύτερο σκορ
  Βραζιλία - Κίνα 154-97 (1978)
• Μικρότερο σκορ
  Βραζιλία - Αίγυπτος 38-19
• Μεγαλύτερο σκορ πρώτου ημιχρόνου (20λεπτου)
  Ελλάδα - Κορέα 79-21 (1990). Τελικό 119-76 υπέρ της Ελλάδας.
• Μικρότερο σκορ πρώτου ημιχρόνου (20λεπτου)
  Αίγυπτος - Γαλλία 10-9 (1950). Τελικό 31-28 υπέρ της Αιγύπτου.
• Μεγαλύτερη διαφορά
  Σοβιετική Ένωση - Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 140-48 (1974)
• Μεγαλύτερη διαφορά νίκης για την Ελλάδα
  Ελλάδα - Κορέα 119-76 (1990)
• Μεγαλύτερη διαφορά ήττας για την Ελλάδα
  Ελλάδα - ΗΠΑ 58-97 (1994)
• Αγώνας με τις περισσότερες παρατάσεις
  3 στον αγώνα Γερμανίας - Αγκόλας 108-103 (2006).
• Ψηλότερος παίκτης
  Ντέιβιντ Άντερσεν (Αυστραλία), 2,31 μ. (2010)
• Κοντύτερος παίκτης
  Άντριου Αλμπισί (Γαλλία): 1,75 μ. (2010)
  Χαλίντ Αλ Νασρ (Κατάρ): 1,75 μ. (2006)
  Σάμπα Νιάνγκ (Σενεγάλη): 1,75 μ. (1998)
  Φερνάντο Μαρτίνεθ (Ισπανία): 1,75 μ. (1994)
• Γηραιότερος παίκτης
  Μιγκέλ Λουτόντα (Αγκόλα), 39 ετών (2010)
  Χοσέ Ράφαελ Ορτίς-Ρίχος (Πουέρτο Ρίκο), 39 ετών (2002)
• Νεώτερος παίκτης
  Ζορζ Λατ (Ακτή Ελεφαντοστού), 16 ετών (1986)

Διοργανώσεις

Έτος	Διοργανώτρια	Νικήτρια	Θέση Ελλάδας
1950	Αργεντινή	Αργεντινή	-
1954	Βραζιλία	ΗΠΑ	-
1959	Χιλή	Βραζιλία	-
1963	Βραζιλία	Βραζιλία	-
1967	Ουρουγουάη	Σοβιετική Ένωση	-
1970	Γιουγκοσλαβία	Γιουγκοσλαβία	-
1974	Πουέρτο Ρίκο	Σοβιετική Ένωση	-
1978	Φιλιππίνες	Γιουγκοσλαβία	-
1982	Κολομβία	Σοβιετική Ένωση	-
1986	Ισπανία	ΗΠΑ	10η
1990	Αργεντινή	Γιουγκοσλαβία	6η
1994	Καναδάς	ΗΠΑ	4η
1998	Ελλάδα	Γιουγκοσλαβία	4η
2002	ΗΠΑ	Γιουγκοσλαβία	-
2006	Ιαπωνία	Ισπανία	2η
2010	Τουρκία	ΗΠΑ	11η
2014	Ισπανία	ΗΠΑ	9η
2019	Κίνα	Ισπανία	11η

Πίνακας Μεταλλίων

Χώρα	Χρυσά	Αργυρά	Χάλκινα	Σύνολο
ΗΠΑ	5	3	4	12
Γιουγκοσλαβία	5	3	2	10
Σοβιετική Ένωση	3	3	2	8
Βραζιλία	2	2	2	6
Αργεντινή	1	2	0	3
Ισπανία	2	0	0	2
Ρωσία	0	2	0	2
Ελλάδα	0	1	0	1
Τουρκία	0	1	0	1
Σερβία	0	1	0	1
Χιλή	0	0	2	2
Φιλιππίνες	0	0	1	1
Γερμανία	0	0	1	1
Κροατία	0	0	1	1
Γαλλία	0	0	1	1

Πολυτιμότερος Παίκτης (MVP)

Έτος	Παίκτης
1950	Όσκαρ Φούρλονγκ
1954	Κέρμπι Μίντερ
1959	Αμάουρι Πάσος
1963	Βλάμιρ Μάρκες
1967	Ίβο Ντανέου
1970	Σεργκέι Μπέλοφ
1974	Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς
1978	Ντράζεν Νταλιπάγκιτς
1982	Ντοκ Ρίβερς
1986	Ντράζεν Πέτροβιτς
1990	Τόνι Κούκοτς
1994	Σακίλ Ο’ Νιλ
1998	Ντέγιαν Μποντίρογκα
2002	Ντερκ Νοβίτσκι
2006	Πάου Γκασόλ
2010	Κέβιν Ντουράντ
2014	Κίρι Ίρβινγκ
2019	Ρίκι Ρούμπιο

Πρώτος σκόρερ ανά διοργάνωση

Έτος	Παίκτης	Πόντοι
1950	Ρουφίνο Μπερνέδο	86
1954	Όσκαρ Μόλια	168
1959	Τζέρι Βάιντα	162
1963	Ρικάρντο Ντουάρτε	163
1967	Μπόχνταν Λίξο	180
1970	Σιν Ντογκ Πα	261
1974	Γουέιν Μπράμπεντερ	207
1978	Ντράζεν Νταλιπάγκιτς	200
1982	Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς	190
1986	Νίκος Γκάλης	337
1990	Όσκαρ Σμιντ	277
1994	Άντριου Γκέιζ	191
1998	Αλμπέρτο Ερέρος	161
2002	Ντερκ Νοβίτσκι	216
2006	Ντερκ Νοβίτσκι	209
2010	Λούις Σκόλα	244
2014	Πάου Γκασόλ	140
2019	Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς	184

Πρώτος σκόρερ ανά διοργάνωση κατά μέσο όρο πόντων

Έτος	Παίκτης	Μ.Ο.
1950	Άλβαρο Σαλβαδόρες	13,7
1954	Όσκαρ Μόλια	18,6
1959	Τζέιμς Τσεν	20,1
1963	Ρικάρντο Ντουάρτε	20,3
1967	Μπόχνταν Λίξο	20
1970	Σιν Ντογκ Πα	32,6
1974	Αρτούρο Γκερέρο	27
1978	Καμίλ Μπράμπενετς	26,8
1982	Βιλφρέδο Ρουίς	24
1986	Νίκος Γκάλης	33,7
1990	Όσκαρ Σμιντ	34,6
1994	Άντριου Γκέιζ	23,8
1998	Αλμπέρτο Ερέρος	17,8
2002	Ντερκ Νοβίτσκι	24
2006	Γιάο Μινγκ	25,3
2010	Λούις Σκόλα	27,1
2014	Χοσέ Μπαρέα	22
2019	Ρικάρντο Ράτλιφ	23

Οι 10 Κορυφαίοι Σκόρερ

Παίκτης	Αγώνες	Πόντοι	Μ.Ο.
Όσκαρ Σμιντ	35	843	24,1
Άντριου Γκέιζ	29	594	20,5
Ντράζεν Νταλίμπαγκιτς	36	563	15,6
Χοσέ Ορτίς	33	511	15,5
Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς	26	491	18,9
Παναγιώτης Γιαννάκης	26	469	18
Λουίς Σκόλα	27	456	16,9
Βλάμιρ Μάρκες	33	437	13,2
Αντονέλο Ρίβα	18	434	24,1
Ντερκ Νοβίτσκι	18	425	23,6