Παγκόσμια Ημέρα Γεννητικών Ελαττωμάτων

Η Παγκόσμια Ημέρα Γεννητικών Ελαττωμάτων (World Birth Defects Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαρτίου, με σκοπό να αυξήσει την ευαισθητοποίηση γύρω από τις αιτίες των εκ γενετής ελαττωμάτων και των συναφών αναπηριών, καθώς και να κινητοποιήσει πόρους σε παγκόσμιο επίπεδο για τη βελτίωση της παρακολούθησης, της έρευνας, της πρόληψης και της φροντίδας τους.

Τα γεννητικά ελαττώματα, γνωστά και ως συγγενείς διαταραχές, είναι ανώμαλες καταστάσεις που υπάρχουν από τη γέννηση, ανεξαρτήτως της αιτίας τους. Μπορεί να οδηγήσουν σε φυσικές, διανοητικές ή αναπτυξιακές αναπηρίες, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές.

Τα γεννητικά ελαττώματα μπορεί να προκληθούν από γενετικές ή χρωμοσωμικές διαταραχές, έκθεση σε ορισμένα χημικά ή φάρμακα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατακόρυφα μεταδιδόμενες λοιμώξεις (λοιμώξεις που μπορούν να μεταδοθούν από τη μητέρα στο έμβρυο ή το βρέφος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού), μεταβολικές διαταραχές στη μητέρα (διαβήτης, θυρεοειδικές παθήσεις), έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών (για παράδειγμα, έλλειψη φυλλικού οξέος), ιοντίζουσα ακτινοβολία και άλλους παράγοντες.

Κοινά τερατογόνα (ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν ελαττώματα γέννησης) περιλαμβάνουν το αλκοόλ, τη νικοτίνη, τα ναρκωτικά, τη θαλιδομίδη, τη βιταμίνη Α, την τετρακυκλίνη, ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα, φάρμακα χημειοθεραπείας, νιτρικά άλατα, υψηλά επίπεδα φθορίου και άλλες χημικές ουσίες και φάρμακα.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη γεννητικών ελαττωμάτων. Ορισμένα από αυτά μπορούν να προληφθούν, για παράδειγμα, με τη λήψη συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή με την αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, ενώ άλλα δεν μπορούν να προληφθούν.

Ορισμένα γεννητικά ελαττώματα μπορεί να ανιχνευτούν μέσω προγεννητικών εξετάσεων, ορισμένα είναι ορατά κατά τη γέννηση, και άλλα δεν είναι κλινικά εμφανή στα νεογνά, αλλά μπορούν να ανιχνευτούν μέσω προγράμματος νεογνικής εξέτασης. Παγκοσμίως, υπολογίζεται ότι 8 εκατομμύρια παιδιά γεννιούνται με διάφορα γεννητικά ελαττώματα κάθε χρόνο, και περίπου 300.000 από αυτά πεθαίνουν λόγω των συνεπειών τους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Γεννητικών Ελαττωμάτων ξεκίνησε το 2015 χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες 12 οργανισμών σχετικών με την υγεία από διάφορες περιοχές του κόσμου. Από τότε, δεκάδες οργανισμοί, ιδρύματα και φορείς σε όλο τον κόσμο έχουν ενταχθεί στην κίνηση της Παγκόσμιας Ημέρας Γεννητικών Ελαττωμάτων (WBDD). Το 2024, το δίκτυο συνεργατών του WBDD περιλάμβανε 191 οργανισμούς: 60 στην Αμερική, 12 στην Αφρική, 12 στην Ανατολική Μεσόγειο, 60 στην Ευρώπη, 39 στη Νοτιοανατολική Ασία και 8 στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού.