Διεθνής Ημέρα Καθαρής Ενέργειας

Η Διεθνής Ημέρα Καθαρής Ενέργειας (International Day of Clean Energy) είναι μια εκδήλωση του ΟΗΕ που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 26 Ιανουαρίου. Καθιερώθηκε για την ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ορυκτών καυσίμων και την προώθηση της μετάβασης σε καθαρές πηγές ενέργειας.

Η ανθρώπινη ζωή στη Γη είναι αδύνατη χωρίς ενέργεια. Το πρόβλημα είναι ότι εξακολουθούμε να λαμβάνουμε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς μας από ορυκτά καύσιμα (άνθρακα, αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο), τα οποία είναι α) μη ανανεώσιμα και β) επιβλαβή για το περιβάλλον. Τα ορυκτά καύσιμα είναι υπεύθυνα για σχεδόν το 90% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που εντείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή.

Το κλειδί για την ικανοποίηση της ενεργειακής μας ανάγκης και την ταυτόχρονη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής ενέργειας είναι η μετάβαση στις λεγόμενες καθαρές πηγές ενέργειας. Ο όρος «καθαρή ενέργεια» αναφέρεται στην ενέργεια που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές και παράγεται χωρίς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Μερικές φορές χρησιμοποιείται εναλλακτικά με τους όρους «πράσινη ενέργεια», «βιώσιμη ενέργεια» και «ανανεώσιμη ενέργεια», αλλά υπάρχει μια μικρή διαφορά.

Ανανεώσιμη ενέργεια είναι η ενέργεια που προέρχεται από φυσικές πηγές οι οποίες αναπληρώνονται με υψηλότερο ρυθμό από ό,τι καταναλώνονται. Αειφόρος ενέργεια είναι η ενέργεια που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Πράσινη ενέργεια είναι η ενέργεια που παράγεται από μια πηγή και με μια μέθοδο που δεν βλάπτει το περιβάλλον.

Έτσι, για παράδειγμα, τα βιοκαύσιμα θεωρούνται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, αλλά όχι βιώσιμη, επειδή ορισμένες από τις μεθόδους παραγωγής τους μπορούν να οδηγήσουν στην αποψίλωση των δασών και στην απώλεια της βιοποικιλότητας. Η πυρηνική ενέργεια είναι βιώσιμη και καθαρή, αλλά μη ανανεώσιμη και όχι πράσινη, καθώς τα ραδιενεργά απόβλητα και τα πυρηνικά ατυχήματα αποτελούν κίνδυνο για το περιβάλλον.

Τα κυριότερα παραδείγματα καθαρής ενέργειας, που αναφέρεται επίσης ως ενέργεια χωρίς άνθρακα, είναι η πυρηνική ενέργεια, η υδροηλεκτρική ενέργεια (υδροηλεκτρική ενέργεια), η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια και η γεωθερμική ενέργεια. Η χρήση τους έχει δύο βασικά οφέλη: συμβάλλει στην κάλυψη της αυξανόμενης ενεργειακής ζήτησης, μειώνοντας ταυτόχρονα την εξάρτησή μας από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, και μειώνει τις εκπομπές του θερμοκηπίου, βοηθώντας την ανθρωπότητα να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή.

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανακήρυξε την 26η Ιανουαρίου ως Διεθνή Ημέρα Καθαρής Ενέργειας τον Αύγουστο του 2023. Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε για να τιμηθεί η επέτειος ίδρυσης του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA). Ο IRENA ιδρύθηκε το 2009 και είναι ένας διακυβερνητικός οργανισμός που επικεντρώνεται στη διευκόλυνση της συνεργασίας, στην προώθηση της γνώσης και στην προώθηση της υιοθέτησης και της βιώσιμης χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η Διεθνής Ημέρα Καθαρής Ενέργειας αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τη σημασία της μείωσης της εξάρτησής μας από τα ορυκτά καύσιμα και της μετάβασης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας που είναι καθαρές, βιώσιμες, προσιτές και αξιόπιστες, προκειμένου να επιτευχθεί ένα βιώσιμο μέλλον για όλους τους ανθρώπους στον πλανήτη μας. Απώτερος στόχος της μετάβασης είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά το ήμισυ έως το 2030 και η επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, γεγονός που θα αποτρέψει, σύμφωνα με τους ειδικούς, τις χειρότερες δυνατές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.