Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (ΠΕΕ) και από το 1993 γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου, σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά Μ.Μ.Ε.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας μάς υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμά μας. Χωρίς αυτά τα δύο θεμελιώδη δικαιώματα, η Δημοκρατία είναι κενή περιεχομένου.

Οι πολιτικές πιέσεις στα μέσα ενημέρωσης αυξάνονται σ’ όλο τον κόσμο Σε παγκόσμια κλίμακα και οι συνθήκες άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος χειροτέρεψαν στα τρία τέταρτα των χωρών, τονίζει η μ.κ.ο «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» («Reporters Sans Frontières», RSF), στην ετήσια έκθεση της για την ελευθεροτυπία το 2024. Η Νορβηγία παραμένει στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης και στην τελευταία θέση,180ή, η Ερυθραία, που διαδέχεται τη Βόρεια Κορέα.

Η Ελλάδα ανεβαίνει 19 θέσεις και από την 107η ανεβαίνει στην 88η θέση. Για την χώρα μας, η έκθεση της RSF αναφέρει ότι η ελευθερία του Τύπου βρίσκεται σε συστημική κρίση από το 2021. Το σκάνδαλο των υποκλοπών δημοσιογράφων από την ΕΥΠ δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί, όπως και η υπόθεση της δολοφονίας του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ το 2021. Οι διαδικασίες SLAPP είναι συχνές και ένας δημοσιογράφος καταδικάστηκε αυθαίρετα για διασπορά ψευδών ειδήσεων το 2023.