Αποφθέγματα - Ζαν Ζακ Ρουσό

Ζαν Ζακ Ρουσό (1712 - 1778)

Γαλλοελβετός φιλόσοφος και βασικός εκπρόσωπος του διαφωτισμού. Με το έργο του «Κοινωνικό Συμβόλαιο» (1762), στο οποίο προβάλλει τα δικαιώματα του πολίτη έναντι του κράτους, άσκησε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της δυναμικής της Γαλλικής Επανάστασης. Στο επίσης σημαντικό έργο του «Αιμίλιος» (1762), εκθέτει την παιδαγωγική του θεωρία, σύμφωνα με την οποία, η ανάπτυξη ενός παιδιού μέσα στη φύση αφ’ ενός και η δύναμη του παραδείγματος αφ’ ετέρου αποτελούν τις «φυσικές» παιδαγωγικές αρχές για την εξέλιξή του σε ενάρετο και ολοκληρωμένο άτομο.

Δεν άναψε ποτέ πυρκαγιά στο βάθος της καρδιάς μου, που δεν μπόρεσε ένα δάκρυ να τη σβήσει.

Δεν υπάρχει καθόλου αληθινή θέληση, χωρίς ελευθερία.

Η αληθινή εκπαίδευση συνίσταται λιγότερο σε διδαχές και περισσότερο σε ασκήσεις.

Η αρετή είναι εμπόλεμος κατάσταση. Για να ζούμε ενάρετα πρέπει να παλεύουμε διαρκώς με τον εαυτό μας.

Η αρετή σαν να παλεύει με τη μεγαλοφυΐα και τη μεγαλοπραγμοσύνη δεν νικιέται απ' αυτές, μα αντίθετα τις νικάει και τις δύο.

Η εγκράτεια και η δημιουργία είναι τα καλύτερα φάρμακα για τον άνθρωπο. Η δουλειά μάς δίνει αυτά που έχουμε ανάγκη, και η εγκράτεια μας μαθαίνει να τα διαχειριζόμαστε.

Η κριτική αυτή καθαυτή, για την οποία τόσος θόρυβος γίνεται, δεν είναι παρά μία εικαστική τέχνη, η τέχνη να κάνεις επιλογή ανάμεσα σε πολλούς μύθους.

Η λησμονιά κάθε θρησκείας οδηγεί στη λησμονιά των καθηκόντων του ανθρώπου.

Να 'σαι άνθρωπος ευαίσθητος, μα και συνετός. Αν δεν είσαι παρά μόνο το ένα απ' τα δύο, δεν είσαι τίποτα.

Ο άνθρωπος γεννήθηκε λεύτερος. Κι όμως, σ' ολόκληρη τη γη είναι αλυσοδεμένος.

Ο άντρας αγαπάει λίγο και συχνά, η γυναίκα πολύ και σπάνια.

Όλες οι συνθήκες είναι μάλλον πρόσκαιρες ανακωχές παρά πραγματική ειρήνη.

Όταν η υπηρεσία του πολίτη προς το κράτος παύει να είναι πρωταρχικής σημασίας και ο πολίτης μπορεί να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του πληρώνοντας, τότε το κράτος βαδίζει στην καταστροφή.

Όταν ο πολίτης λέει για τα ζητήματα του κράτους "Τι μ' ενδιαφέρουν εμένα", αυτό το κράτος είναι καταδικασμένο να χαθεί.

Τέτοια ήταν πάντα η τύχη μου. Μόλις έφερνα κοντά τον έναν στον άλλον δύο φίλους μου, που πρώτα τους είχα ξεχωριστά καθέναν, ποτέ δεν παρέλειψαν να ενωθούν εναντίον μου.

Ω, γυναικεία ομορφιά, συ υποκινείς τις καταστρεπτικότερες θύελλες στο ανθρώπινο γένος.