Βικτωρία Μαργαριτοπούλου: Η πρώτη Ελληνίδα γιατρός

Η Βικτωρία Μαργαριτοπούλου υπήρξε δασκάλα και ταυτόχρονα μία από τις πρώτες γυναίκες γιατρούς της Ελλάδας. Ήταν η πρώτη γυναίκα γιατρός που γράφτηκε το 1924 στον Ιατρικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης (ΙΣΘ), ανοίγοντας το δρόμο για την εγγραφή και άλλων γυναικών γιατρών.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, η Γκιουμουλτζίνα (όπως λεγόταν τότε η Κομοτηνή) ήταν μια πόλη όπου οι φιλομαθέστεροι νέοι συνέχιζαν τις σπουδές τους στην Αδριανούπολη και αργότερα στα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον γεννήθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα η Βικτωρία Μαργαριτοπούλου, η οποία ήταν μία από τις κόρες του Κωνσταντίνου Μαργαριτόπουλου και της Αμαλίας Σακελλαρίδου. Η Βικτωρία είχε τρεις αδελφές, τη Φανή που ήταν μεγαλύτερή της, τη Μαριάνθη και τη Χρυσούλα που ήταν μικρότερες, και έναν μικρότερο αδελφό, τον Μαργαρίτη.

Η μητέρα της Βικτωρίας καταγόταν από την Τρίγλια της Μικράς Ασίας κι εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή, όπου και παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Μαργαριτόπουλο, ο οποίος ήταν έμπορος και μάλλον ασχολούνταν με τη σηροτροφία.

Λόγω των πιέσεων που δέχονταν οι κάτοικοι της περιοχής από τους Βούλγαρους, οι οποίοι έκοψαν τις μουριές από τις οποίες τρέφονταν οι μεταξοσκώληκες, ο Κωνσταντίνος Μαργαριτόπουλος αναγκάστηκε να πάρει την οικογένειά του και να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη».

Η Βικτωρία αρχικά ξεχώρισε ως δασκάλα στην πόλη όπου γεννήθηκε κι εργάστηκε στο Παράρτημα του σχολείου της Άνω Συνοικίας. Στη συνέχεια, επέλεξε να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου φοίτησε στο Β’ Τμήμα Ιατρικής, από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1911.

Το 1911 αποφοίτησαν από το Α’ Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών 110 άντρες, εκ των οποίων 5 αριστούχοι, ενώ από το Β τμήμα αποφοίτησαν 92, μεταξύ των οποίων δύο γυναίκες, η Βικτωρία Μαργαριτοπούλου εκ Γιουμουλτζίνης (Θράκης) και η Αθηναία Ευαγγελία Φαρμακίδου. Μεταξύ των 8 αριστούχων του Β’ Τμήματος περιλαμβάνεται το όνομα της Βικτωρίας Μαργαριτοπούλου, ενώ η Ευαγγελία Φαρμακίδου αποφοίτησε με βαθμό «λίαν καλώς».

Η ιατρική σταδιοδρομία της Βικτωρίας συνεχίστηκε στο εξωτερικό, όπου ειδικεύτηκε στη Μαιευτική και τη Γυναικολογία στο Παρίσι. Μέχρι την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, η μοναδική γιατρός στην πόλη ήταν μία Ιταλίδα, η Φεράρι Μπίτσε , η οποία από το 1906 υπηρετούσε στο Ιταλικό Νοσοκομείο. Αυτό άλλαξε όταν η Βικτωρία Μαργαριτοπούλου εγκαταστάθηκε στην πόλη το 1915, οπότε άρχισε να ασκεί το επάγγελμά της και το 1924 έγινε η πρώτη γυναίκα γιατρός που γράφτηκε στο νεοσύστατο Ιατρικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης.

Μετά το 1925 αρχίζουν τη σταδιοδρομία τους στη Θεσσαλονίκη 3-4 γυναίκες γιατροί και ο αριθμός τους φτάνει στις 12 στις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Βικτωρία είχε το ιατρείο της στην οικία της στην οδό Παύλου Μελά 5 και στην Κλινική επί της Εγνατίας 345. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, αφιερώθηκε στην επιστήμη της και πρόσφερε τις υπηρεσίες της μέχρι τον θάνατό της.

Στη διάρκεια της επαγγελματικής της πορείας κέρδισε τον σεβασμό των ασθενών και των συναδέλφων της, όπως αποδεικνύεται από δημοσιεύματα της εποχής. Χαρακτηριστικό της εκτίμησης που έχαιρε είναι το ευχαριστήριο σημείωμα του Μιχαήλ Γ. Τσουλάκη, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Μακεδονία» στις 25 Ιουνίου 1922, στο οποίο αναφέρει:

Θεωρώ καθήκον μου, όπως και δημοσία, εκφράσω τας απείρους μου ευχαριστίας προς την διακεκριμένην ιατρόν της πόλεως, Δ/νίδα Βικτωρίαν Μαργαριτοπούλου, δια την εκ βεβαίου κινδύνου σωτηρίαν της συζύγου μου, ως και δια τας εν γένει προσφερθείσας ιατρικάς περιθάλψεις.

Η Βικτωρία Μαργαριτοπούλου έφυγε από τη ζωή στις 7 Ιανουαρίου 1954, αφήνοντας πίσω της μια σπουδαία παρακαταθήκη και το όνομά της χαραγμένο στην ιστορία της ιατρικής και της Θεσσαλονίκης.