Ο Ιωάννης Ακαμάτης υπήρξε διακεκριμένος αρχαιολόγος με σημαντικό ανασκαφικό έργο στην Πέλλα και πλήθος δημοσιεύσεων. Διετέλεσε καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Ο Ιωάννης Μ. Ακαμάτης γεννήθηκε το 1949 στην Παλαιόπολη Σαμοθράκης. Σπούδασε στο ΑΠΘ, αποφοιτώντας με άριστα το 1973, και συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στο ΑΠΘ ξεκίνησε το 1981 ως επιστημονικός συνεργάτης στο Σπουδαστήριο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Το 1986 αναγορεύτηκε διδάκτωρ με άριστα και εντάχθηκε στο τακτικό διδακτικό προσωπικό του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, όπου εργάστηκε μέχρι την αφυπηρέτησή του το 2016.
Το διδακτικό έργο του κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα γνωστικών αντικειμένων και μαθημάτων σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Το κύριο ερευνητικό έργο του επικεντρώθηκε στην Αγορά της Πέλλας. Υπό τη διεύθυνσή του, η ανασκαφή εξελίχθηκε σε κέντρο εκπαίδευσης πολυάριθμων φοιτητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και σε σημαντικό πεδίο επιστημονικών μελετών.
Ο Ιωάννης Ακαμάτης συνέβαλε καθοριστικά στη συντήρηση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας. Η διεθνής αναγνώριση του έργου του αποτυπώνεται στις προσκλήσεις για διδασκαλία και διαλέξεις σε κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης, του Στάνφορντ και του Μπέρκλεϊ.
Υπήρξε μέλος στο διοικητικό συμβούλιο του Τελλογλείου Ιδρύματος Θεσσαλονίκης, μέλος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και τοπικών Συμβουλίων Μνημείων Δυτικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Θεσσαλίας. Το πλούσιο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει μονογραφίες και επιστημονικά άρθρα με επίκεντρο την τοπογραφία, την αρχιτεκτονική και την κεραμική στη Μακεδονία, ενώ συνέβαλε ουσιαστικά στη Ο ιωάννηςδιάχυση της αρχαιολογικής γνώσης στο ευρύ κοινό.
Ο Ιωάννης Ακαμάτης πέθανε στις 4 Μαρτίου 2025, σε ηλικία 76 ετών. Ήταν σύζυγος της επίτιμης Διευθύντριας Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, αρχαιολόγου, Μαρίας Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, ενώ και ο γιος τους Νίκος είναι επίσης αρχαιολόγος.