Ρόμπερτ Τζόνσον: O θρύλος του μπλουζίστα που πούλησε την ψυχή του στον Διάβολο

Ρόμπερτ Τζόνσον (1911 – 1938)
Ρόμπερτ Τζόνσον (1911 – 1938)

Ο Ρόμπερτ Τζόνσον (Robert Johnson) ήταν ααμερικανός συνθέτης, κιθαρίστας και τραγουδιστής, που θεωρείται από τις εμβληματικές μορφές του μπλουζ. Η απόκοσμη φαλσέτο φωνή του και το αριστοτεχνικό του παίξιμο στην κιθάρα επηρέασαν τόσο τους συγχρόνους του όσο και πολλούς μεταγενέστερους μουσικούς του μπλουζ και του ροκ.

Ο Ρόμπερτ Τζόνσον γεννήθηκε στις 8 Μαΐου 1911 στο Χέιζλεχαρστ της πολιτείας Μισισιπή των ΗΠΑ. Πέρασε μία μπερδεμένη παιδική ηλικία, με τρεις άντρες να διεκδικούν τον ρόλο του πατέρα προτού φτάσει καν στην ηλικία των επτά ετών.

Λίγα είναι γνωστά για τον βιολογικό του πατέρα Νόα Τζόνσον, τον οποίο η μητέρα του δεν παντρεύτηκε ποτέ. Με τη μητέρα του έζησε σε διάφορες φυτείες στην περιοχή του Δέλτα του Μισισιπή, προτού εγκατασταθεί για λίγο στο Μέμφις του Τενεσί με τον πρώτο της σύζυγο, τον Ρόμπερτ Ντοντς, ο οποίος είχε αλλάξει το επώνυμό του σε Σπένσερ.

Το μεγαλύτερο μέρος της νεότητας το πέρασε στο Ρόμπινσονβιλ του Μισισιπή με τη μητέρα του και τον δεύτερο σύζυγό της Ντάστι Γουίλις. Εκεί ο Τζόνσον έμαθε να παίζει άρπα και φυσαρμόνικα προτού ασχοληθεί με την κιθάρα. Το 1929 παντρεύτηκε τη 16χρονη Βιρτζίνια Τράβις, της οποίας ο θάνατος στη γέννα (μαζί με εκείνον του μωρού τους) τον Απρίλιο του 1930 του προκάλεσε βαθύτατα ψυχολογικά τραύματα.

Στο Ρόμπινσονβιλ ήρθε σε επαφή με τους μπλουζίστες του Δέλτα του Μισισιπή, Γουίλι Μπράουν, Τσάρλι Πάτον και Σον Χάουζ, που και οι τρεις τους τον επηρέασαν στο παίξιμό του, αλλά κανένας τους δεν εντυπωσιάστηκε ιδιαίτερα από το ταλέντο του. Θαμπώθηκαν όμως από τη μετεωρική μουσική του εξέλιξη, όταν επέστρεψε στην πόλη έπειτα από ένα χρόνο απουσίας.

Η εντυπωσιακή εξέλιξή του και ο θρύλος της συμφωνίας με τον Διάβολο

Αυτός ο χρόνος απουσίας είναι κομβικός για να κατανοήσουμε τη μυθική διάσταση που απέκτησε ο Ρόμπερτ Τζόνσον τα κατοπινά χρόνια. Σύμφωνα με τον θρύλο, κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου ο Τζόνσον έκανε μία συμφωνία με τον Σατανά σ’ ένα σταυροδρόμι, αποκτώντας το θαυμαστό ταλέντο του ως κιθαρίστα και τραγουδοποιού με αντάλλαγμα ότι θα είχε μόνο οκτώ ακόμη χρόνια ζωής. (Μια παρόμοια ιστορία κυκλοφόρησε και για έναν άλλο σπουδαίο μπλουζίστα του Μισισιπή, τον Τόμι Τζόνσον).

Ο ιστορικός της μουσικής Ρόμπερτ Πάλμερ, στο πολυσυζητημένο βιβλίο του «Deep Blues» (1981), αποδίδει αντιθέτως τα αξιοσημείωτα μουσικά επιτεύγματα του Ρόμπερτ Τζόνσον στον χρόνο που είχε για να τελειοποιήσει τις ικανότητές του ως κιθαρίστας υπό τις οδηγίες του Άικ Ζίνεμαν. Η βελτίωσή του ήταν αποτέλεσμα της οικονομικής στήριξης από την ηλικιωμένη γυναίκα που παντρεύτηκε κοντά στο Χέιζλεχαρστ του Μισισιπή, αλλά και στο άνοιγμα των μουσικών του οριζόντων.

Αφού επέστρεψε για λίγο στο Ρόμπινσονβιλ, ο Τζόνσον εγκαταστάθηκε στην πόλη Ελένα του Αρκάνσας, όπου έπαιξε μεταξύ άλλων με τους Έλμορ Τζέιμς, Ρόμπερτ Νάιτχοκ και Χάουλιν Γουλφ. Συνδέθηκε επίσης με την Εστέλα Κόλμαν και υιοθέτησε ανεπίσημα τον γιο της, Ρόμπερτ Λόκγουντ, ο οποίος αργότερα έγινε ένας σπουδαίος μουσικός των μπλουζ.

Ο Τζόνσον ταξίδευε συνεχώς, από τον Νότο (Μισισιπή, Αρκάνσας, Τέξας, Τενεσί) μέχρι το Βορρά (Νέα Υόρκη, Σικαγο), παίζοντας σε πάρτι, σε παράνομα μπαρ αφροαμερικανών (juke joints), σε εγκαταστάσεις ξυλοκόπων, αλλά και στο δρόμο. Τη διετία 1936-1937 έκανε μία σειρά ηχογραφήσεων σ’ ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Σαν Αντόνιο του Τέξας και σε μια αποθήκη στο Ντάλας.

Το ρεπερτόριό του περιλάμβανε αρκετά μπλουζ τραγούδια του Χάουζ και άλλων, αλλά και δικά του, όπως τα «Me and the Devil Blues», «Hellhound on My Trail», «Sweet Home Chicago», «I Believe I'll Dust My Broom», «Ramblin' on My Mind» και «Love in Vain».

Σε αντίθεση με τα τραγούδια πολλών συγχρόνων του - που έτειναν να ξετυλίγονται χαλαρά, χρησιμοποιώντας συνδυασμούς παραδοσιακών και αυτοσχέδιων στίχων - τα τραγούδια του Ρόμπερτ Τζόνσον ήταν αυστηρά δομημένα, που αρκετά χρόνια αργότερα προκάλεσαν τον θαυμασμό του Μπομπ Ντίλαν. Παρά τον περιορισμένο αριθμό των ηχογραφήσεών του, ο Τζόνσον είχε σημαντική επίδραση σε άλλους μουσικούς, όπως ο Μάντι Γουότερς, ο Έλμορ Τζέιμς, ο Έρικ Κλάπτον και οι Rolling Stones.

Ο πρόωρος χαμός του και η μετά θάνατον επιτυχία

Ο Ρόμπερτ Τζόνσον πέθανε 16 Αυγούστου 1938, σε ηλικία 27 ετών, στο Γκρίνγουντ του Μισισιπή, αφού προηγουμένως είχε καταναλώσει δηλητηριασμένο ουίσκι σ’ ένα παράνομο μπαρ αφροαμερικανών.

Κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του γνώρισε μόνο μία μέτρια επιτυχία με το τραγούδι «Terraplane Blues». Όταν η Columbia Records κυκλοφόρησε μία συλλογή με τις ηχογραφήσεις του με τον τίτλο «King of the Delta Blues» (1961), ο Τζόνσον και η μουσική του απέκτησαν σχεδόν μυθική υπόσταση. Η Columbia εξέδωσε το 1990 την κασετίνα με όλες του τις ηχογραφήσεις («Robert Johnson: The Complete Recordings»).

Ο Ρόμπερτ Τζόνσον εισήχθη στο Blues Hall of Fame το 1980 και στο Rock and Roll Hall of Fame το 1986.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ