Κωστής Ζώης: Ο άνθρωπος πίσω από τις «Σιλουέττες»

Ο Κωστής Ζώης υπήρξε ένας από τους πιο αξιόλογους σκηνοθέτης του ελληνικού κινηματογράφου, γνωστός στους σινεφίλ για την ταινία του «Σιλουέττες» που απέσπασε τρία βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης το 1967.

Ο Κωστής Ζώης γεννήθηκε το 1931 στη Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασε στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς (νυν Πανεπιστήμιο Πειραιώς), αλλά τον κέρδισε ο κινηματογράφος.

Το 1965 ολοκλήρωσε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία με τίτλο «Τ’ άλογο», βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου, που απέσπασε σημαντικές διακρίσεις (Α’ Τιμητική Διάκριση στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1965, Α’ Κρατικό Βραβείο 1966, διάκριση στο Φεστιβάλ Ομπερχάουζεν 1966, διάκριση στο Φεστιβάλ Κρακοβίας 1966).

Δύο χρόνια αργότερα η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία με τίτλο «Σιλουέττες» και πρωταγωνιστές την Πέρυ Ποράβου και τον Νικηφόρρο Νανέρη κατέκτησε τρία βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (καλύτερης καλλιτεχνικής ταινίας, φωτογραφίας στον Σταμάτη Τρύπο και πρώτου γυναικείου ρόλου στην Πέρυ Ποράβου), ενώ συγκέντρωσε και διακρίσεις στο εξωτερικό. Το 1968 γύρισε τη μικρού μήκους ταινία «Ο Δραπέτης» και κατέκτησε και πάλι το Α’ Βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εκείνης της χρονιάς.

Για τη δεύτερη ταινία του μεγάλου μήκους με τίτλο «Θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι εμείς» (1972) συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Κώστα Μουρσελά, βασικό του συνεργάτη στον πρώτο χρόνο της τηλεοπτικής σειράς «Εκείνος κι εκείνος», η οποία έμεινε στην ιστορία για το υπονομευτικό της μήνυμα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

Τα επόμενα χρόνια σκηνοθέτησε ξανά για την τηλεόραση τη μεσαίου μήκους ταινία «Μια κάποια περίπτωση» (1977), που αποτελεί και την πρώτη τηλεοπτική διασκευή έργου του Αντώνη Σαμαράκη. Επίσης, μετέφερε στην τηλεόραση το «Μυθιστόρημα των Τεσσάρων», που έγραψαν οι Στρατής Μυριβήλης, Μ. Καραγάτσης, Άγγελος Τερζάκης και Ηλίας Βενέζης (1981). Τη δεκαετία του ’70 δημιούργησε για την ΕΡΤ μία σειρά ντοκιμαντέρ, όπως «Η Μόλυνση και οι άλλοι…», «Ζωντανές και νεκρές πολιτείες», «Πεντέλη ώρα μηδέν» και πολλά άλλα.

Το μεσαίου μήκους ντοκιμαντέρ του «Οι Αζήτητοι» (1982) ήταν ένα σημαντικό ντοκουμέντο για τους ψυχασθενείς της Λέρου και άλλων ιδρυμάτων. Σκηνοθέτησε επίσης τις μίνι σειρές «Στον αργαλειό του φεγγαριού» (1985), «Πόντιος Πιλάτος» (1987) και τη σειρά προσωπικών αφηγήσεων «Το τραίνο της ζωής μου».

Παράλληλα με τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, ο Ζώης σκηνοθέτησε και θεατρικές παραστάσεις όπως «Η Έκπληξη» του Μπάμπη Τσικληρόπουλου στο Πειραματικό Θέατρο.

Ο Κωστής Ζώης πέθανε στις 26 Απριλίου 2024 στην Αθήνα, σε ηλικία 93 ετών.