Το ναυάγιο του οχηματαγωγού «Χρυσή Αυγή»

Ήταν Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 1983 και ώρα 16:06, όταν το επιβατηγό -οχηματαγωγό πλοίο «Χρυσή Αυγή» απέπλευσε από το λιμάνι της Ραφήνας με προορισμό την Άνδρο και άλλα νησιά των Κυκλάδων, μεταφέροντας 5 φορτηγά και 9 βυτιοφόρα, με καύσιμα συνολικού βάρους 298 τόνων. Στο πλοίο επέβαιναν 21 άτομα ως πλήρωμα, 16 οδηγοί φορτηγών και 5 επιβάτες.

Το πλοίο είχε κατασκευαστεί το 1970 στην Ιαπωνία με την ονομασία «Χαγιαμπούσα» (Πετρίτης στα ελληνικά). Ήταν οχηματαγωγό κλειστού τύπου (RoRo) και εκτελούσε τοπικά δρομολόγια. Το 1976 αγοράστηκε από την εταιρεία «Γραμμή Ηπείρου ΕΠΕ» του ανδριώτη εφοπλιστή Αυγουστή Πολέμη, μετασκευάστηκε σε επιβατηγό-οχηματαγωγό (RoPax) και εκτελούσε δρομολόγια από τη Ραφήνα προς τις Κυκλάδες με την ονομασία «Χρυσή Αυγή».

Εκείνο το χειμωνιάτικο απόγευμα της 23ης Φεβρουαρίου ο καιρός ήταν κρύος, έβρεχε κι έπνεαν ισχυροί άνεμοι. Στις 18:20 το πλοίο ενώ έπλεε στο Κάβο Ντόρο πήρε επικίνδυνη δεξιά κλίση 160 μοιρών. Ο πλοίαρχος Αντώνης Γαρδέλης, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα της κατάστασης, έκανε αλλαγή πορείας με προορισμό το λιμάνι της Καρύστου και αμέσως μετά εξέπεμψε σήμα κινδύνου στο ραδιοτηλέφωνο, το οποίο έλαβε ο παράκτιος σταθμός του Λαυρίου.

Περίπου 15 λεπτά μετά, μία έκρηξη συγκλόνισε το πλοίο κατά πάσα πιθανότητα λόγω διαρροής καυσίμων από τα βυτιοφόρα. Στο πλοίο ξέσπασε πυρκαγιά. Ακολούθησε δεύτερη ακόμα πιο ισχυρή έκρηξη και το πλοίο ανετράπη. Τότε, αποσπάστηκε τμήμα της υπερκατασκευής και τα φορτηγά που βρίσκονταν στο γκαράζ κατέληξαν στο βυθό.

Στην περιοχή έσπευσαν για να βοηθήσουν τους ναυαγούς, το επιβατηγό - οχηματαγωγό «Χρυσή Άμμος ΙΙΙ» από τη Ραφήνα, το επιβατηγό-οχηματαγωγό «Καστριανή Κέας» από την Κάρυστο, το ρωσικό ωκεανογραφικό πλοίο «Γιάκοβ Γκάκελ», το οποίο βρισκόταν στην περιοχή για υδρογραφικές έρευνες, το ρουμανικό φορτηγό «Μπολντέιν», η φρεγάτα «Λήμνος» και το αντιτορπιλικό «Σφενδόνη» του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και άλλα παραπλέοντα σκάφη. Αεροσκάφος C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας έριχνε φωτιστικές φωτοβολίδες για να διευκολύνει τις έρευνες.

Δυστυχώς, όμως, από τους 42 συνολικά επιβαίνοντες μόνο 14 διασώθηκαν, 12 άτομα από το ρωσικό ωκεανογραφικό, ένα άτομο από το ρουμανικό φορτηγό και 1 από το «Χρυσή Άμμος ΙΙΙ». Ανάμεσα στους 14 επιζήσαντες ήταν μόνο τρία μέλη του πληρώματος. Εν τω μεταξύ, το πλοίο παρέμενε στην επιφάνεια ανεστραμμένο και παρασύρονταν από τα ρεύματα για τουλάχιστον τρεις ώρες μέχρι τη στιγμή που χάθηκε για πάντα στο βυθό του Αιγαίου.

Αργότερα, κατά τη διάρκεια της διερεύνησης του ατυχήματος, διαπιστώθηκε ότι το «Χρυσή Αυγή» ήταν υπερβολικά φορτωμένο. Επιπλέον, το πλοίο βρισκόταν σε κακή κατάσταση, ενώ η μεταφορά βυτιοφόρων απαγορευόταν για λόγους ασφαλείας. Ο πλοιοκτήτης Αυγουστής Πολέμης προσπάθησε να μεταθέσει όλες τις ευθύνες στον νεκρό πλοίαρχο Αντώνη Γαρδέλη και το πλήρωμά του. Στα τέλη του 1984, ο Αυγουστής Πολέμης πέθανε στο Λονδίνο κι έτσι η εναντίον του δικαστική έρευνα σταμάτησε.