Οι Αβγομαχίες στην Καστανούσσα Σερρών: Ένα έθιμο από τα βάθη του Πόντου

Οι αβγομαχίες, ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στα βάθη του Πόντου, αναβιώνει κάθε χρόνο την δεύτερη ημέρα του Πάσχα (Δευτέρα της Διακαινησίμου) στην Καστανούσσα Σερρών, ένα χωριό 600 κατοίκων στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία. Το έθιμο έφεραν μαζί τους οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες του Πόντου, όταν εγκαταστάθηκαν στους νότιους πρόποδες του όρους Μπέλλες, στο σημερινό χωριό Καστανούσσα, που μέχρι το 1926 ονομαζόταν Πάλμες.

Το έθιμο ξεκίνησε δειλά - δειλά στην πλατεία του χωριού, από παρέες που ανταγωνίζονταν ποιος θα έχει το πιο γερό αβγό. Τα τελευταία 30 χρόνια αναβιώνει αδιάλειπτα, ενώ με τη σημερινή αγωνιστική του μορφή, διεξάγεται τα τελευταία 15 χρόνια, υπό τη σκέπη του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστανούσσας. Οι συμμετέχοντες δεν είναι μόνο ντόπιοι, αλλά και επισκέπτες από άλλες περιοχές της Μακεδονίας ακόμη και από το εξωτερικό.

Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, ο κάθε διαγωνιζόμενος φέρνει μαζί του 30 λευκά βρασμένα αβγά. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, στον προαύλιο χώρο του δημοτικού σχολείου στήνονται δύο μεγάλες εξέδρες, όπου θα καθίσουν οι αβγομάχοι. Ο αγώνας ξεκινά και τυχερός θα είναι αυτός που θα καταφέρει να σπάσει όλα τα αυγά, μέχρι τελικής πτώσεως, όπου θα επικρατήσει μόνο ένα γερό αβγό. Τα αβγά, σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού πρέπει να είναι άβαφα προκειμένου να ελεγχθούν ότι είναι αποκλειστικά και μόνο αβγά κότας και κανενός άλλου πτηνού.

Ο διαγωνισμός της αβγομαχίας χωρίζεται σε δύο τμήματα, ένα σε αυτό που συμμετέχουν τα παιδιά και διαγωνίζονται με 15 αβγά και ένα σε αυτό που συμμετέχουν οι ενήλικες και διαγωνίζονται με 30 αβγά. Οι όροι είναι κοινοί για όλους. Μικρούς και μεγάλους, άνδρες και γυναίκες.

Όπως ορίζει η διαδικασία, ένας-ένας αβγομάχος σηκώνεται και τσουγκρίζει με τη σειρά τα αβγά των υπολοίπων διαγωνιζομένων. Τα αβγά είναι όλα αριθμημένα. Όταν τελειώσει η σειρά του, επιστρέφει στη θέση του και σηκώνεται ο επόμενος. Σε περίπτωση που σπάσουν όλα τα αβγά ενός αβγομάχου, τότε αυτός αποχωρεί.

Ο νικητής δεν θα μείνει φυσικά μόνο στα εύσημα, αλλά βραβεύεται και με πλούσια δώρα. Οι αβγομαχίες της Καστανούσσας πλαισιώνονται πάντα με το παραδοσιακό γλέντι συνοδεία πατροπαράδοτων ποντιακών εδεσμάτων.